nato 5. madde ne demek?
NATO'nun 5. Maddesi, Kuzey Atlantik Antlaşması'nın en temel ve bilinen maddelerinden biridir. Bu madde, bir NATO üyesi ülkeye yapılan silahlı saldırının tüm üyelere yapılmış sayılacağını ve diğer tüm üyelerin saldırıya uğrayan ülkeye yardım etmekle yükümlü olduğunu belirtir.
Temel Unsurlar:
- Kolektif Savunma İlkesi: 5. Madde, NATO'nun temelini oluşturan kolektif%20savunma ilkesinin somut bir ifadesidir.
- Silahlı Saldırı Şartı: Maddenin tetiklenmesi için bir NATO üyesine yönelik silahlı%20saldırı gerçekleşmesi gerekir.
- Yardım Yükümlülüğü: Saldırı durumunda, diğer NATO üyeleri, askeri güç kullanımı da dahil olmak üzere, saldırıya uğrayan üyeye yardım etmekle yükümlüdür. Yardım şekli ve kapsamı, her bir üyenin kendi takdirine bağlıdır, ancak temel amaç saldırıyı püskürtmek ve güvenliği sağlamaktır.
- Sınırlamalar: 5. Madde, otomatik bir savaş ilanı anlamına gelmez. Her üye, yardımın türü ve kapsamı konusunda kendi kararını verir. Ayrıca, madde sadece antlaşma bölgesinde (Avrupa ve Kuzey Amerika) meydana gelen saldırıları kapsar.
- Tek Tetiklenme: NATO tarihinde 5. Madde, yalnızca 11 Eylül 2001 saldırılarının ardından ABD'ye destek vermek amacıyla tetiklenmiştir.
- Caydırıcılık: 5. maddenin varlığı başlı başına bir caydırıcılık unsurudur. Potansiyel saldırganlara karşı güçlü bir uyarı niteliği taşır.
- Madde, NATO'nun bir güvenlik ittifakı olarak güvenirliğinin ve etkinliğinin temel taşıdır.